حیدر علی اف و دیدگاه دوستی دائمی با ایران (7)  

اکثر مردم جمهوری آذربایجان مسلمان هستند و مذهب آنان تشیع می باشد.

در دوره هفتاد سال حاکمیت کمونیسم،به دلیل اشاعه الحاد ، بی‌دینی و دین‌ستیزی، شرایط سختی بر مسلمانان حاکم شد و از آئین و سنن اسلامی دور ماندند. بعد از فروپاشی شوروی،در جمهوری‌های مسلمان نشین ، گرایش به اسلام افزون شد و فرصتی برای مردم جمهوری آذربایجان پیش آمد تا نقطه اشتراک با کشورهای منطقه بخصوص ایران را تقویت نموده و با توجه به دین اسلام ، مناسبت‌های اسلامی را احیا نمایند.اگرچه با وجود اکثریت قابل توجه مسلمان در این کشور، نوع نظام سیاسی حاکم بر جمهوری آذربایجان بر اساس اصول قانون اساسی بعد از استقلال ، لائیک و غیر دینی اعلام شد، اما هیچگاه هویت اسلامی این کشور انکار نگردید و این باور بارها در کلام آقای حیدر علی اف رئیس جمهور فقید آذربایجان پدید آمد. ایشان در تاریخ ۱۰ دسامبر 1997 در دیدار با آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران به این موضوع اشاره کرد و اظهار داشت:

"جمهوری مستقل آذربایجان که دولت لائیک تأسیس کرده است، نسبت به دین خود احترام فراوانی قایل است. ما ارزشها و آداب و رسوم خود را که در سالهای گذشته از دسته رفته بود، را احیا و رونق می دهیم و به منظور توسعه و گسترش بی وقفه آن تمامی زمینه های لازم در کشورمان را فراهم می سازیم. حکومت شوروی ظرف هفتاد سال برای جدا کردن مردم کشورمان از دین اسلام تلاش کرد.ما در قلمروی اتحاد شوروی تحت تربیت و تبلیغات ملحدانه زندگی کردیم. ولی برغم این، مردم کشورمان هرگز از دین خود جدا نشده، اعتقادات دینی را در قلب خود محفوظ داشته و بمحض ایجاد فرصت همه چیز تغییر کرد. این هم بار دیگر نشانگر قدرت و نیروی دین اسلام می باشد. اینجانب امروز مجدداً بیان می دارم که آذربایجان منبعد استقلال خود را هرگز از دست نخواهد داد و از دین خود جدا نخواهد شد."

یکی از اقدامات دوره آقای حیدر علی اف ،عضویت جمهوری آذربایجان به عنوان یک کشور مسلمان،در سازمان همکاری های اسلامی بود.ایشان همواره از این حادثه به عنوان یک تحول مهم در تاریخ کشور خود یاد می کرد و به هنگام حضور در نشست های سران سازمان کنفرانس اسلامی نیز علاقه خود برای احیای فرهنگ مردم آذربایجان را ابراز می نمود.ایشان همچنین یکی از منابع دوستی و اتحاد جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را اشتراکات دینی و معنوی دانسته و سخنرانی وی در کاخ "گلستان" در ۹ فوریه سال 2001، به مناسبت بیست و دومین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ایران بر این امر صحه می گذارد.

"روشن است که ما نه تنها با یکدیگر همسایه هستیم،بلکه طی قرن ها در کنار هم زیسته ایم. ریشه های تاریخی ما، اعتقاد به یک مذهب و ارزش های معنوی واحد، همه همواره موجب اتحاد و دوستی ما بوده است."

ایشان همچنین در دیدار با آقای یحیی محمدزاده استاندار آذربایجان شرقی می گوید:

"ما مسلمانیم و ریشه های ما اسلامی است. به قول معروف ما از دست پروردگان اسلام هستیم.از این رو انسان های غافل از ریشه های خویش و عاجز از ارزیابی این ریشه ها، هرگز نمی توانند ملتی با هویت باشند.... دولت آذربایجان لاییک است و اینجا دین از دولت جدا است. ولی برای این که دین جایگاه خود را پیدا کند سال های اخیر کارهای زیادی انجام یافته است."

رئیس جمهور فقید آذربایجان برای تائید مواضع اسلامی جمهوری آذربایجان،از هر فرصتی برای معرفی خود به عنوان یک مسلمان استفاده می کرد و نشان می داد که علایق وی برای تقویت اسلام در جمهوری آذربایجان،ریشه های خانوادگی جوانی دارد.

"هم پدر و هم مادر من اهل نماز بوده اند. آنها مرتب به مسجد رفته و هنگام طفولیت مرا نیز به همراه خودشان به مسجد می بردند. در آن دوران طفولیت علاوه بر تحصیل و تربیت اکتسابی در مدرسه، پاکی و صداقت ماخوذه از مسجد نیز در شکل گیری شعورم نقش داشته است.... من هرگز ایمان خود را از دست نداده ام و به دین اسلام که دین ملت من است همیشه افتخار ورزیده ام."

مسجد حضرت زهرا (س) در شهر نخجوان، یکی ازمساجد بزرگ و کم نظیر در منطقه است. این مسجد بر اساس توافق مورخ 24 آگوست 1992 (3/6/1371) بین ایران و جمهوری آذربایجان و به دستور حضرت آیت الله خامنه ای، توسط بنیاد مستضعفان وجانبازان انقلاب اسلامی ایران ساخته شد واز پاییز 1378 (1999) مورد استفاده قرارگرفت. در تاریخ 10 اکتبر سال 1999 (18/7/1378)همزمان با هفتاد و پنجمین سالگرد جمهوری خودمختار نخجوان، با حضور آقای حیدر علی اف ،این مجتمع بزرگ دینی افتتاح گردید.جمعی از مسئولین ایرانی از جمله آیت آ... شبستری امام جمعه تبریز، آقای عبدالعلی زاده وزیر مسکن و شهرسازی، آقای محمدزاده استاندار آذربایجان شرقی و آقای رفیق دوست رییس بنیاد جانبازان و مستضعفان در این مراسم شرکت داشتند. رییس جمهوری آذربایجان به هنگام سخنرانی در مراسم افتتاحیه با شکوه مسجد حضرت زهرا (س) اظهار داشت:

"این مسجد معنی بزرگی را به همراه خود دارد. آن نمونه بسیار زیبایی از برادری و دوستی ایران و آذربایجان می باشد. ما در آذربایجان به عنوان یک حکومت مستقل ، می خواهیم که بطور دایم روابطمان با کشور همسایه ، دوست و برادرمان جمهوری اسلامی ایران توسعه و گسترش یابد. برای این امر ، امکانات فراوانی موجود است و باید از آنها استفاده کنیم.... ما خواستاز آنیم که رفت و آمد میان آذربایجان مستقل با هر کشور دیگری و البته با کشور دوست (ایران) افزایش یابد. ایران در اینجا جایگاه ویژه ای برای خود دارد. برای آذربایجان کشور دیگری وجود ندارد که به اندازه ایران ، آذربایجانی های مسلمان کشورمان در آنجا قوم و خویش داشته باشند. در خود ایران نیز بخصوص در بخش شمالی آن، نمی توانید خانواده ای را پیدا کنیند که در آذربایجان قوم و خویش و برادری نداشته باشند. ما به مدت هفتاد سال از این موهبت محروم بودیم.مردم ما واهمه داشتند که بگویند آنها در ایران فامیل دارند. امروز برای ما روز افتخار و جشن دوستی ایران ـ آذربایجان است."

علاقه به ترویج اسلام در سخنرانی آقای حیدر علی اف در مراسم افتتاح مجتمع مسجد و زیارتگاه بی بی هیبت در ۱۲ ژوئیه سال ۱۹۹۸ نیز مشهود می باشد.ایشان در این سخنرانی تکلیف آیندگان را نیز روشن کرده و می گوید که هیچ حاکمی در آینده موفق به از بین بردن دین در این سرزمین نخواهد شد:

"دین اسلام سعی کرده است تا والاترین ویژگی ها را در انسان ها پرورش دهد.ارزش های دین اسلام عالی ترین ماهیت را دارد.حفظ این ارزش ها و تربیت انسان ها در سطح عالی و والا، حکم خداست و راهی است که پیامبر ما تعیین نموده است. اینجانب با افتخار فراوان بیان می دارم که، ملت آذربایجان ضمن سپری کردن همه مشکلات، بلاها و محرومیت ها ،همواره به دین و ارزشهای معنوی خود وفادار بوده و هیچ حکومت و حاکمی موفق به از بین بردن اینها نشده است."

آقای حیدر علی اف بااعتقاد به عمق باورهای دنی و مذهبی در میان مردم خود،بر این باور بود که بعد از استقلال جمهوری آذربایجان ، ارزش های معنوی در بین ملت رشد کرده،علاقه به نماز ، حجاب و حضور در مساجد افزایش یافته ،دین احیا گردیده و این رویداد بزرگی است که باید مورد تحسین و تجلیل قرار گیرد.ایشان آرزو داشت مردم بخصوص نسل جوان بر پایه ارزش های معنوی اسلام پرورش یابند و در زندگی خود این ارزش ها را معنا کنند. آقای حیدر علی اف معمولا از دوران شوروی و کمونیسم با تلخی یاد می کرد و اعتقاد داشت که در این دوران ،مردم کشورش با آزمایشات بزرگی روبرو بوده ولی موفق به حفظ هویت دینی خود شده اند.

" مبنای ایده کمونیستی این بود که دین افیون است و انسان ها باید از آن دور بمانند. اینکه دین افیون مردم است، شعار لنین بود. می خواستند ما را ازدین جدا سازند ولی عاجز ماندند. هر فردی دین را در قلب خود زنده نگه داشت. الحمد لله برخی از مساجد ما نیز سالم مانده ، دوام آوردند و محفوظ ماندند. اکنون همه مساجد در اختیار ماست. فرهنگ و آداب و رسوم ملی خود را از دست نداده ایم. نه فقط فرهنگ خود را از دست نداده ایم بلکه فرهنگ ملی خود را توسعه بخشیدیم. ما با سپری نمودن چنین دوره ای هویت ملی خود را حفظ کردیم. البته خسارات و دستاورد هم داشته ایم. . از جمله از کشور دوست و برادر ایران 70 سال جدا مانده بودیم ،ولی در اولین فرصت و به محض بازگشایی مرزها انسان ها به وصال یکدیگر رسیدند."

امروز نیز در دنیا به جمهوری آذربایجان به عنوان کشوری مسلمان می نگرند و کشورهای اسلامی از مواضع باکو حمایت می کنند.مصوبات نشست های سازمان کنفرانس اسلامی نشان می دهد که، کشورهای عضو این سازمان در کنار آذربایجان هستند. امروز آذربایجان به عنوان کشوری مستقل به جهان اسلام تعلق داشته و اسلام عامل وحدت ملی این کشور است. دنیا شاهد است که بتدریج اعتقاد به دین اسلام در میان مردم جمهوری آذربایجان افزایش می یابد، ارزش های دینی حفظ احیا می شود و حافظ استقلال این کشور است. و این تحولات یعنی زنده داشتن اعتقادات اسلامی،همه از آرزوهای رئیس جمهور فقید جمهوری آذربایجان بود.
"ما مسلمانان در طول قرن ها از راهی که خداوند متعال فرموده و حضرت پیامبر اسلام (ص)به ما نشان داده و نیز از رهنمودهای کتاب مقدس ما قرآن کریم پیروی کرده ایم و امروز هم این راه را می پیماییم. این راه، راه صلح است، این راه، راه مهر، دوستی و آرامش است. این راه برای انسان ها سعادت آورده است. من افتخار دارم که مسلمانان آذربایجانی اکنون به امکانات گسترده ای جهت اطاعت از دین خود و رعایت به آیین ها و شئونات دینی دست یافته اند."


* مطالب داخل گیومه از کتاب"حیدر علی اف و شرق" ،انتشار در باکو سال 2003 توسط انتشارات چاشی اوغلو ،و همچنین کتابخانه الکترونیکی حیدر علی اف به آدرس اینترنتی http://lib.aliyev-heritage.org استخراج شده است.

 


پاک آئین: تصمیمات سازمان ملل متحد به نفع ظالم و نه مظلوم است
کشورهای حاشیه خزر و افزایش تعاملات اقتصادی
داعش و وضعیت آینده تندروی در قفقاز
ارزیابی روابط ایران و جمهوری آذربایجان در سال 2014
یک سال خوب برای تهران و باکو

به میانجیگری مجدد دول خارجی در بحران قره باغ خوش بین نیستم
مختوم قلی فراغی ، فردوسی ترکمن ها
حکیمه خاتون، امامزاده ای در باکو
نقشه راه توسعه همکاری تهران - باکو
بازخوانی سنت‌های ماه رمضان در جمهوری آذربایجان
نگران روابط تهران- با كو نيستم
به میانجیگری مجدد دول خارجی در بحران قره باغ خوش بین نیستم
جمهوری آذربایجان وتوجه به آسیب های گروه های افراطی -گفتگو با محسن پاک آیین سفیر ایران در جمهوری آذربایجان
وزن سیاسی ایران در منطقه می تواند مانع جنگ شود
مناسبات تهران – باکو در سال 2013
یادی از دیدار با نلسون ماندلا
چوگان و اجلاس باکو
دیپلماسی انقلابی و مذاکرات هسته ای
تهران – باکو ، ضرورت شناخت فرصت های اقتصادی
سفیر ایران در آذربایجان: مرحله اعتماد سازی را پشت سر گذاشته​ایم
مرثیه عاشورائی در جمهوری آذربایجان
مناسبات تهران و باکو با توجه به تغییر دولت در دو کشور
دوستی دائمی،مشخصه مناسبات تهران - باکو
حیدر علی اف و دیدگاه دوستی دائمی با ایران (20)

صفحه >> 1 2