- آیین های عید نوروز در جمهوری آذربایجان از آداب ، رسوم و تاریخ گذشتگان الهام گرفته و در بسیاری از موارد با فرهنگ و هنر ایرانی آمیخته است. با آنکه مردم جمهوری آذربایجان سالهاست عید کریسمس را به عنوان مبنای سال میلادی جشن می گیرند، اما نسبت به عید نوروز و آیین های سنتی آن دیدگاه ویژه ای دارند چون آن را جزو رسم آباء و اجدادی خود می دانند. عید نوروز در زمان شوروی سابق به صورت رسمی از فرهنگ و سنن مردم جمهوری آذربایجان برچیده شده بود، اما پس از استقلال این کشور در سال 1991میلادی، جشن نوروز بار دیگر در میان خانواده های این کشور با شور و شوق فراوانی رایج شد. دولت جمهوری آذربایجان پس از استقلال این کشور، عید نوروز را از اعیاد مهم تاریخی، معنوی و فرهنگی دیرینه مردم این کشور اعلام کرد، به طوری که در حال حاضر در میان تعطیلات و مناسبت های ملی و مردمی در جمهوری آذربایجان، عید نوروز هم از نظر اهمیت و هم از نظر تعداد روزهای تعطیل، جایگاه اول را دارد. خانواده های جمهوری آذربایجان طبق سنت گذشته ، چند روز مانده به عید نوروز با تهیه پوشاک نو، طبخ انواع شیرینی های محلی نظیر باقلوا، شکربورا ، بادام بورا و گوغال شور ، انجام خانه تکانی، کاشت سبزه و رنگ کردن تخم مرغ به استقبال بهار و عید نوروز می روند. در سفره های نوروزی، ماهی جایگاه ویژه ای دارد و فلسفه وجودی آن نیز در بین طعام های نوروزی در این باور نهفته است که در بین تمام موجودات زنده، ماهیان زود تر از بقیه آمدن نوروز را حس می کنند و به استقبال آن می روند. در شب پیش از نوروز همه افراد خانواده در خانه یکی از بزرگترهای فامیل جمع می شوند و شام را با هم صرف می کنند . در این کشور مردم به مدت چهار هفته در شب های چهارشنبه ی آخر سال (شمسی) بر مبنای عناصر چهارگانه طبیعت( آب ، آتش ، خاک و باد) مراسم ویژه چهارشنبه سوری را برگزار می کنند. بر اساس فرهنگ عامیانه و ادبیات شفاهی این سرزمین ، ˈآبˈ و منابع آبی در چهارشنبه اول تازه می شوند و به جریان می افتند و درختان و گیاهان به کمک چهارشنبه دوم (آتش)، چهارشنبه سوم (خاک) و چهارشنبه آخر ( باد) جوانه می زنند و بشارت آمدن بهار را می دهند. حجم آتش بازی در آخرین چهارشنبه سوری در شهرها و روستاهای جمهوری آذربایجان به قدری وسیع و گسترده است که از موقع غروب تا نیمه های شب، صدای ترقه ها و فشفشه ها و نور افشانی همه جا را فرا می گیرد. بر اساس یک رسم سنتی و عمومی دیرینه، مردم بخصوص جوانان از روی آتش می پرند و هنگام پریدن از آتش اشعار و سرودهای محلی مخصوص به این آیین کهن را زمزمه می کنند. در میان مردم این سرزمین این باور وجود دارد که تمام آرزوی های شیرین ، خوشبختی ها ، سعادت خانواده ها در این روز برآورده می شود و زشتی ها و پلیدی ها از بین می روند. از کارهای دیگری که خانواده ها در ایام قبل از نوروز انجام می دهند، سبز کردن گندم و یا عدس است. این کار که از یکی دو هفته مانده به عید آغاز می شود به نشانه ی تجدید حیات در طبیعت و آمدن بهار صورت می گیرد. پس از این مقدمات، مردم شهرها و مناطق مختلف آذربایجان، آماده می شوند تا درشب و روزعید نوروز اوج شادی ها و برنامه های جشن و پایکوبی را به نمایش بگذارند. در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان همه ساله در ایام نوروز بناهای اداری و تجاری مرکز شهر به شیوه با شکوهی نورپردازی می شود و مراسم ویژه عید نیز در محل درهای ورودی ایچری شهر (شهر قدیم و تاریخی باکو با بیش از 800 سال قدمت) با حضور رییس جمهور و مقامات دولتی این کشور برگزار می گردد. با وجود آنکه اغلب مراسم عید نوروز در جمهوری آذربایجان با آیین های نوروزی کشورمان یکسان است، اما مراسم روز سیزده بدر به عنوان روز طبیعت در این کشور برگزار نمی شود و مردم کوچه و بازار در این کشور از سیزده بدر اظهار بی اطلاعی می کنند. ایرانیان مقیم جمهوری آذربایجان نیز به همراه جمع کثیری از آذری های علاقه مند به فرهنگ و هنر ایرانی ، همه ساله لحظه تحویل سال نو را در خانه فرهنگ شهریار وابسته به رایزنی فرهنگی سفارت کشورمان در باکو برگزار می کنند. هیات دولت آذربایجان، امسال از تاریخ 20 مارس (29 اسفند) الی 26 مارس (ششم فروردین ) به مدت یک هفته تعطیلات عید نوروز اعلام کرده است.
Print
Back
آیین های نوروز باستانی در جمهوری آذربایجان
